آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی

آوای شاهنامه: ۲۵ اردیبهشت، در گاهشماری رسمی ایران، روز بزرگداشت حماسه‌سرای بزرگ ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی است. به همین مناسبت آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی با حضور شماری از متولیان فرهنگی کشور، پژوهشگران و استادان دانشگاه و سفرای کشورهای خارجی در تالار قلم کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی

تعظیم به مقام حکیم توس

به گزارش پایگاه خبری آوای شاهنامه، محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی، با اشاره به اینکه فردوسی تنها شاعر نیست و ما به مقام حکیم بودنِ او تعظیم می‌کنیم خاطرنشان کرد: حکیم یک مرتبه والاتر و بالاتر نسبت به صرف بیان هنرمندانه در قالب شعر است. یک تفکر فلسفی و حِکمی پشت سرِ شاعران است. فردوسی نقطه اوج شکل‌گیری تفکری است که فضای تعامل دینی با هویت ایرانی را به صورت عملی در شاهنامه نشان می‌دهد. ما به فردوسی تعظیم می‌کنیم. نه اینکه فردوسی تنها یک شاعر بزرگ که ۳۰ سال مرارت کشیده برای شاهنامه که این در جای خودش به تنهایی حُسن بزرگی است اما بالاتر از این فردوسی در قله حکمت ایرانی اسلامی قرار دارد ما از این جهت به فردوسی مباهات می‌کنیم.

اسماعیلی افزود:  در ۲۰۰ سال اخیر جریانی بریده از سنت و فرهنگ ایرانی اسلامی، تلاش کرد دوگانه‌ای را تحت عنوان ایرانیت و اسلامیت درست کند؛ گویی این دو با هم جمع‌شدنی نیستند. شما آثار برخی از روشنفکران نسل اول و نسل‌های بعدی را مرور کنید یک تفرقه و تمایز جدّی را قائل هستند می‌خواهند از این تاریخ مشعشع حضور اسلام عزیز در سرزمین ما یک پل بزنند و عبور کنند؛ اما بزرگانی مثل شهید مطهری که عالم به زمان بود با کتاب گرانقدر خدمات متقابل ایران و اسلام نشان داد که آن فکر نادرستی است. نهضت انقلاب اسلامی و امام راحل ما بر حل این دو گانه‌ها شکل گرفت. دو گانه جمع شدن دین و علم جدید به ما راه سومی را نشان داد. در دو گانه تجدد و سنت ما به دنبال حذف تجدد نبودیم. ما به دنبال عبور از سنت نبودیم جمع این دو در اندیشه انقلاب اسلامی پدید آمد. از جمله دو گانه‌هایی که انقلاب و امام برای ما حل کرد دو گانه ساختگی میان ایران و اسلامیت بود که تلاش می‌کردند فردوسی بزرگ را به عنوان نماینده هویت قبل از اسلام در مقابل تاریخ ۱۴۰۰ ساله این کشور قرار دهند و جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی و رهبران حکیم و فرزانه انقلاب این دو گانه را حذف کردند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه اگر اسلام و فرهنگ اسلامی نبود ما خبری از فردوسی و نظامی نداشتیم، گفت: ما به گذشته پرافتخار فرهنگی خودمان در دوره ایران شهری نگاه مثبت داریم شاید اشکالاتی مثل هر حوزه فرهنگی به آن دوران وجود داشته باشد اما هویت ایرانی ما هویتی متمایز و قابل افتخار است.

دکتر غلامعلی حداد عادل
دکتر غلامعلی حداد عادل

*زبان فارسی رکن مهمی از هویت ایرانی

دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز با بیان اینکه زبان فارسی رکن مهمی از ارکان هویت ملی ایرانیان است و ملت ایران با زبان فارسی تعریف می‌شود تاکید کرد: ملت ایران نه‌تنها به زبان و ادبیات فارسی در سراسر جهان شناخته می‌شود بلکه به زبان و ادبیات فارسی نیز افتخار می‌کند. ما افتخار می‌کنیم که صاحب زبان چندهزارساله هستیم؛ زبانی که دربرگیرندۀ زبان فارسی میانه و زبان فارسی باستان است. وی با اشاره به اینکه زبان فارسی زبان مشترک ایران با دو کشور افغانستان و تاجیکستان است و زبان مشترکی است که زمینۀ اشتراک فرهنگی در منطقه، از جمله آسیا، آسیای میانه، شبه‌قارۀ هند، آسیای صغیر و حتی بخش‌هایی از بین‌النهرین را شامل می‌شود تصریح کرد: ما با زبان فارسی هم با فارسی‌زبانان معاصر ایرانی و غیرایرانی پیوند برقرار می‌کنیم و هم با فارسی‌دانان و فارسی‌نویسان که در طول هزار سال گذشته بر این زبان نقش آفریدند. حداد عادل افزود: زبان مانند یک موجود زنده است. همان‌طور که از یک موجود زنده مراقبت می‌شود از زبان نیز باید نگهداری شود تا پا‌به‌پای تحولات روزگار، توانایی، پویایی و نشاط خود را حفظ کند. بدین‌منظور فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ایران تأسیس شد و اکنون در آستانۀ سی‌سالگی قرار دارد.

رودرا گائوراو شرست، سفیر کبیر جمهوری هند
رودرا گائوراو شرست، سفیر کبیر جمهوری هند

زبان فارسی، عامل تداوم فرهنگی ایران و هند

رودرا گائوراو شرست، سفیر کبیر جمهوری هند در ایران نیز یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود. وی با اشاره  به اینکه روابط فرهنگی دو کشور ایران و هندوستان، فراتر از مرز و قوم و جغرافیا بوده است افزود: این ارتباطات فرهنگی با وجود تحولات اساسی و مذهبی، گسسته نشده و ما شاهد شکوفایی این پیوند فرهنگی در هر دوره تاریخی هستیم. سفیر هند یکی از مهمترین دلایل تداوم ارتباط فرهنگی میان دو کشور ایران و هند را زبان فارسی دانست و تصریح کرد: زبان فارسی در هند به عنوان زبان بیگانه شناخته نمی‌شود و برای پاسداشت آن اهتمام داریم. وی افزود: زبان فارسی همانند دیگر زبان‌ها از جمله سانسکریت برای فهم تاریخ و فرهنگ هند لازم و ضروری است. با نگاهی به تاریخ درمی‌یابیم که بخش مهمی از تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگ هند به زبان فارسی نوشته شده است. هرچند این زبان، زبان مادری ما نیست، اما میراثی است که از نیاکان به دست ما رسیده است و از این منظر به عنوان یکی از زبان‌های کلاسیک هند شناخته و معرفی شده است. وی با بیان اینکه بزرگترین دستاورد ایران در حوزه فرهنگ، پاسداشت زبان فارسی است، تاکید کرد: ایرانیان با حفظ این زبان توانستند فرهنگ ایران را حفظ کنند. این مهم، جای افتخار دارد و از این منظر ما ایران را الگوی خود قرار داده‌ایم.

شاهنامه میراث مشترک ایران و هند

سفیر کبیر هند در ایران فردوسی را نماد ایستادگی در مقابل استعمار فرهنگی‌ و زبانی است دانست و تصریح کرد: شاهنامه فردوسی میراث ما هندی‌ها هم است؛ زیرا اسطوره‌های شاهنامه با اسطوره‌های هند شباهت دارد و نام‌های شاهنامه چون دارا، رستم و جمشید در اسطوره‌های هند هم دیده می‌شود.

در پایان این همایش نیز میزگردی با حضور یازده نفر از سفرای کشورهای افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، ترکیه، فلسطین، روسیه، رومانی، بوسنی و هرزگوین، قرقیزستان، قزاقستان و گرجستان برگزار شد و هریک از این سفیران دربارۀ زبان فارسی و چگونگی آموختن زبان فارسی و جایگاه آن در کشورهای متبوع خود، و همچنین اهمیت توجه به زبان فارسی سخن گفتند.

یادآوری می‌شود آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با همکاری بنیاد سعدی و سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران برگزار شد.

درباره avayeshahnameh

آوای شاهنامه پایگاه خبری تخصصی شاهنامه فردوسی/ صاحب امتیاز و مدیر مسئول: دکتر زهرا دلپذیر/ مدیر فرهنگی و هنری: مینا عبادی زاده

این خبر را نیز، ببینید

آیین رونمایی از کتاب «شاهنامه بزرگ ایلخانی» در موزه ملی ملک

کتاب «شاهنامه بزرگ ایلخانی (ابوسعیدنامه)»؛کهن‌ترین نسخه مصور شاهنامه از دوره ایلخانی، در کتابخانه و موزه …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *