شهرک شاهنامه، رویایی که به واقعیت نرسید

به بهانه دهمین سال درگذشت دکتر محمد حسین توسی‌وند، بنیان‌گذار بنیاد فردوسی توس

شهرک شاهنامه، رویایی که به واقعیت نرسید

آوای شاهنامه/ زهرا دلپذیر:

تندیس سه بعدی قهرمانان و شخصیت‌های شاهنامه: رستم دستان که اژدها را زیر سُم رخش خود دارد، رزم تن به تن رستم و دیو سپید، فریدون با گرز گاوسر در نبرد با ضحاک مار دوش، رویارویی رستم و اسفندیار رویین‌تن؛ نمای با‌شکوه رویین‌دژ با دیوارهای استوار و سر به فلک کشیده؛ البرز کوه که سیمرغ بر فراز آن آشیان دارد و….، در هاله‌هایی از شیشه، فضایی خیال‌انگیز را به وجود آورده که هر بیننده‌ای را به قلب داستان‌های شاهنامه می‌برد. این تنها بخش کوچکی از رویای شادروان دکتر محمد حسین توسی‌‌وند برای تاسیس شهرک شاهنامه بود؛ طرحی که قرار بود جزئی از شهرک بزرگ گردشگری پاژ باشد ولی با وجود پیگیری زیاد، به دلیل همکاری نکردن نهادها و دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی خراسان رضوی به نتیجه نرسید…

عاشق راستین ایران و شاهنامه

دکتر توسی وند، زاده پاژ، زادگاه  حکیم توس بود و همچون فردوسی به وطن خویش با تمام وجود عشق  می‌ورزید. او در سراسر زندگی پربارش، در گوشه و کنار جهان به عنوان پزشک بدون مرز به مدوای مجروحان می پرداخت: کمک به جنگ‌زدگان افغانستان، لبنان، غزه(جنگ سی وسه روزه)، کوزوو، چچن و حضور در جبهه‌های جنگ ایران و عراق و مداوای به مجروحان جنگی ایران، کمک به زلزله‌زدگان ایران و ترکیه و سیل زدگان آلمان، بخشی از اقدامات بشر دوستانه این مرد بزرگ بود. دکتر توسی وند با اینکه  متخصص مغز و اعصاب و فوق تخصص طب ورزشی در کشور آلمان بود و بالاترین نشان افتخار جمهوری فدرال آلمان را از رئیس جمهور این کشور دریافت نموده بود، سالی ۵ ماه به ایران می آمد و رایگان به مداوای هم وطنانش می پرداخت.

این پزشک انسان دوست که به عنوان کاندیدای جایزه انسان دوستی نوبل انتخاب شده بود، بزرگ‌ترین الگو و راهنمای خود در زندگی را ابیات انسان‌ساز شاهنامه می‌دانست و می‌گفت: شاهنامه حافظه مشترک تاریخی تمام ایرانیان است و وطن‌دوستی، دفاع از میهن و انسان‌دوستی را به ما می‌آموزد؛ بنابراین باید به این کتاب و پاسداشت سراینده‌اش بیشتر توجه کنیم.  عشق او به شاهنامه و ایران به حدی بود که در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، بنیاد فردوسی توس را با هزینه‌ای بالغ بر ۳۵۰ میلیون تومان بنیان‌گذاری و ساختمانی تجاری را در یکی از بهترین نقاط شهر مشهد وقف این نهاد فرهنگی نمود؛ مکانی که هم اکنون دفتر بنیاد فردوسی توس و محل برگزاری کلاس‌های هنری و آموزشی این مؤسسه است. این پزشک ایراندوست درباره شاهنامه فردوسی پژوهش‌هایی نیز انجام داده بود که از جمله آنها می‌توان به مقالات «پزشکی در شاهنامه» اشاره کرد.

شهرک گردشگری پاژ

دکتر توسی‌وند احیای زادگاه فردوسی را بزرگ‌ترین آرزوی خود می‌دانست. در گفتگویی که سال ۹۲ در همین زمینه با ایشان داشتم درباره رویایش گفت:  من در پاژ متولد شده‌ام و می‌خواهم این روستا را به شهرک گردشگری تبدیل کنم. وقتی آمریکایی‌ها از موش و گربه خود والت دیزنی را می‌سازند، چرا ما که شاهکار ارزشمندی چون شاهنامه داریم، از ظرفیت بزرگ فرهنگی خود استفاده نکنیم. او با اشاره به اینکه شهرک پاژ بخش‌های مختلفی چون: فرهنگسرای فردوسی، باغ شاهنامه، مجتمع فرهنگی-ورزشی، موزه بزرگ تاریخ کهن اسلامی، کتابخانه تخصصی، دانشگاه و دهکده نمونه پاژ را در برمی‌گیرد، مهمترین بخش این پروژه را تاسیس شهرک پژوهشی-گردشگری شاهنامه فردوسی دانست و تأکید کرد: در این شهرک همه آنچه از شاهنامه باید بدانیم از جمله قهرمانان و شگفتی‌های شاهنامه توسط متخصصان مختلف با جدیدترین روشهای روز بازآفرینی می شود و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد.

دکتر توسی‌وند با اشاره به اینکه بنیاد فردوسی طرح احیای پاژ را سال ۸۴ به مسؤولان کشور و خراسان رضوی ارایه نموده و اهالی پاژ نیز با واگذاری زمین‌هایشان موافقت کرده‌اند، گفت: من حاضرم تمام هزینه‌ها را خودم پرداخت کنم؛ همچنین متخصصان و دانشمندانی را از خارج از کشور برای کمک‌های علمی و مالی با خود همراه خواهم کرد، از جمله در طرح ساختمان فرهنگسرا و بنای اصلی موزه و کتابخانه، «پروفسور ماریا گرادسیا ساندری»، رئیس بخش معماری‌های باستانی دانشگاه میلان آماده همکاری است. کلینیک تخصصی روستای پاژ هم به هزینه خودم و «سازمان پزشکان خیر آلمان» تجهیز خواهد شد. وی با ابراز گلایه از بی‌توجهی مسوؤلان گفت: برای اجرایی شدن این طرح باید همه نهادها مثل وزارت ارشاد، میراث فرهنگی، استانداری و… همکاری کنند، اما تا این لحظه به ما جوابی نداده‌اند و هر روز مانعی دیگر بر سر راه ما ایجاد می‌کنند! دکتر توسی‌وند با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری نسبت به احیای پاژ خاطر‌نشان کرد: جای تاسف است که نهادهای اجرایی ما از پروژه برخی شهرک‌ها که فقط سود مادی، آن هم برای عده‌ای محدود دارد، کاملاً حمایت می‌کنند و تبلیغات زیادی هم می‌شود، ولی با طرح شهرک گردشگری پاژ که مزایای فرهنگی و اقتصادی زیادی برای منطقه دارد و حتی موجب جذب گردشگر از کشورهای دیگر خواهد شد، همکاری نمی‌شود و این‌گونه از سرمایه ملی خود غافلیم!

دکتر توسی وند سال ۹۳ در روز بزرگداشت فردوسی به دلیل بیماری قلبی در برلین آلمان از دنیا رفت و به شاعر هم تبارش پیوست. پیکر ایشان خرداد ماه به مشهد منتقل و در روستای پاژ پس از تشییع بسیار باشکوهی به خاک سپرده شد. امید است روزی رویای این مرد بزرگ و ایران‌دوست به حقیقت بپیوندد!